Thursday, November 20, 2014

ఉచ్చారణ వ్రాతల్లో అక్షరాలు- అల్ప మహాప్రాణతలు



                                               
ప్రధానము = 1. పరమాత్మ, 2. ప్రకృతి, 3. బుద్ధి, 4. ముఖ్యము
ప్రధనము= 1. యుద్ధం, 2. చీల్చుట.
ప్రథమము= 1. మొదటిది, 2. ముఖ్యం.
ప్రథితి/ ప్రథ = ప్రఖ్యాతి, పేరు
పథము= మార్గం, త్రోవ
పథ్యము= హితం
దృక్+ పథము= దృక్పథము. దృక్= కన్ను, చూపు, బుద్ధి, చూచువాడు
దృఢము= అత్యంతం, (విణ) 1. అధికం, 2. దిటవుకలది, 3. గట్టిది, 4. బలిసినది{దృఢంగా ఆహారం తింటే దిటవుగా తయారవుతావు}
దృతము= సం.వి. ఆదరింపబడినది.
ద్రుతము= సం.క్రి. విణ. 1. త్వరితం, వడిగలది, 2. కరిగినది, 3. చీలినది
దృతి= తిత్తి, భస్త్ర
ద్రుమము = 1. వృక్షము, పారిజాత వృక్షం. (డు)1. కింపురుషుడు, 2. శిశుపాలుడి స్నేహితుడు
గృహస్థుడు= భార్యను పరిగ్రహించి, ధర్మార్థ కామములను నడుపుతూ వేద పాఠము, వైశ్వదేవాది హోమము, అతిథి పూజ, పితృతర్పణం, భూతబలి, అన్న ఐదు యజ్ఞాల్ని చేస్తూ ప్రవర్తించేవాడు;  ఇలుఱేడు.
పదకము = క్రమం, పతకము
పటిష్టము= మిక్కిలి పటువైంది.
ప్రతిష్ఠ= గౌరవం; చోటు; శాశ్వతంగా నిలుపుట; నెల, నావగవ ఛందస్సు.
ప్రతిష్ఠించు = శాశ్వతంగా నిలుపు
యథేచ్ఛ = ఇచ్చవచ్చినట్లు
యథార్థం= సత్యం
యథాక్రమం= క్రమాన్ని అతిక్రమించక
యాదాస్తు= (హిం.వి) ఆజ్ఞాపూర్వకమైన ఉత్తరం
యాదృశం= ఎటువంటిది
యామి= కులస్త్రీ, తోడ పుట్టినది
యమి= ముని; హంస
యుగ్యము= గజాదివాహనము, (పుం) కాడి మోసే యెద్దు
యుగ్మము= జత, యుగళం
యుతం= కూడుకొన్నది; లెక్క; కలియకూడింది; వేఱు పడ్డది
యతనము= యత్నం, జతనము
మేధావి= చిలుక; (విణ) మేధకలవాడు
మేదావి= ఔపాసనాగ్నిమసి
మేధ= ధారణాశక్తి గల బుద్ధి; యజ్ఞం
మేదించు= మర్దించు
మేదిని= భూమి
మేదురము= చక్కనైనునుపైనది
పదరు= త్వరపడు; కోపించు, చలించు; (క్రి) ఆక్షేపించు, (ఆ.వి.బ)త్వరితపు మాట
పదురు= త్వరపడు; (వి) విధం, అధికారం, త్వరితపు మాట
ఱంకె = (దే.వి)ఋషభధ్వని; ధ్వని, కేక
ఱంకెత= (ద్వ.విణ)(ఱంకు+ ఎత) జారిణి
ఱంపము= (దే.వి) (ఱంపము+కాడు) = కోయువాడు, ఱంపగాడు, పలకలు లోనగునవి కోసెడు సాధనం, క్రకచము
ఱవ్వ= దూఱు, నింద
రవము= ధ్వని, కంఠ ధ్వని
రవ= వై.వి = అణువు, (పుప్పొడి రవ్వ); ఖండం; వజ్రం; రవగాలు; (విణ) సన్న
రచ్చ= రాజమార్గం; మండపం; సభ; గోష్ఠి; కలకము; కలహము
వరబడి= (దే.వి) కఱవు
వరవుడు= దాసి
వఱద= దే.వి) వెల్లువ, ప్రవాహం
వరదుడు= వరాన్ని ఇచ్చేవాడు






1 comment:

శ్యామలీయం said...

బాగుంది.

ఈ పదాలను అందరూ ఒకసారి పరిశీలించండి.

ఇంగ్లీషులో Q ఎందుకూ అనవసరం అని మనకు ఎప్పుడూ అనిపింఛదు కాని తెలుగులో‌ ఋ ఎందుకూ ఱ ఎందుకూ‌ లాంటీ అమూలూమైన సందేహాలు వచ్చేస్తూ‌ ఉంటాయి.

భాషనీ‌ దాని ఔన్నత్యాన్నీ గౌరవించటం ఇప్పటినుండైనా తెలుగువాళ్ళం మొదలు పెట్టాలి.

శుభం.